[ Pobierz całość w formacie PDF ]

II. ROZWÓJ JĘZYKA U DZIECKA
Co sprawia, że dziecko zaczyna mówić, że w tak krótkim czasie z łatwością opanowuje złożony i rozbudowany system zachowań? H. R. Schaffer uważa, że z jednej strony dziecko musi osiągnąć stan gotowości, kiedy w sensie psychicznym zdolne będzie do różnych, złożonych procesów umysłowych, na których opiera się język, z drugiej strony, środowisko społeczne musi mu dostarczyć pewnego rodzaju „wkładu” umożliwiającego temu systemowi funkcjonowanie. W miarę rozwoju psychicznego dziecko coraz pełniej włącza się w życie społeczne, a język staje się coraz ważniejszym narzędziem porozumiewania się z osobami dorosłymi i rówieśnikami. Dziecko za pomocą słowa wyraża swe życzenia, powiadamia otoczenie o swych przeżyciach, doświadczeniach lub pyta o to, co je interesuje.
W rozwoju języka u dziecka Ida Kurcz wyróżnia cztery główne fazy .
1. Faza przedjęzykowa
Faza ta odpowiada pierwszemu rokowi życia. Dziecko wydaje wtedy różne dźwięki, płacze, grucha, gaworzy. Dźwięki te wyrażają stany emocjonalne takie jak radość czy niezadowolenie. Komunikowanie z otoczeniem odbywa się za pomocą spojrzeń, dotykania i wymiany gestów, które stają się początkiem wymiany werbalnej.
2. Faza wypowiedzi jednowyrazowych
Między 10 a 20 miesiącem życia dziecko wchodzi w fazę pojedynczych wyrazów: mama, baba, tata, da, pa pa itp. Wypowiedzi te mają już znaczenie
i pełnią funkcję zdań, które odczytuje otoczenie dziecka. Język zaczyna wtedy pełnić funkcję komunikacyjną. Szybkość przyswajania słów w pierwszym roku życia nie wiąże się z przyszłym ilorazem inteligencji dziecka .
3. Faza wypowiedzi dwuwyrazowych
Faza ta rozpoczyna się pod koniec drugiego roku życia dziecka, trwa zwykle kilka miesięcy i jest okresem przejściowym. Wypowiadane przez dziecko zdania mają charakter telegraficzny, skrótowy. Aby zrozumieć ich intencje , konieczne jest dokonanie wzbogacającej interpretacji. Miarą sprawności językowej dziecka w drugiej i trzeciej fazie rozwojowej jest średnia długość wypowiedzi, w której liczy się liczbę wyrazów występujących w najdłuższych wypowiedziach dziecka .
4. Faza opanowania podstaw języka
Rozpoczyna się około trzeciego roku życia i kończy z chwilą opanowania kompetencji językowej. W fazie tej dziecko zaczyna opanowywać początki składni. Świadczy o tym zjawisko nadmiernej generalizacji, które polega na stosowaniu reguł gramatycznych nawet tam, gdzie one nie obowiązują. Uważa się, że dziecko czteroletnie ma opanowane podstawy języka, jednak pełną kompetencję językową i komunikacyjną osiąga zazwyczaj dopiero w wieku szkolnym. Wtedy to opanowuje bardziej skomplikowane sposoby wyrażania się, odmienne warianty językowe, różne zabiegi stylistyczne i retoryczne .
Znaczenie języka i mowy dla psychicznego rozwoju dziecka wiąże się przede wszystkim z ich zasadniczymi funkcjami: komunikacyjną i regulacyjną, występującymi w różnych formach obcowania i porozumiewania się ludzi .
Funkcja komunikacyjna polega na przekazywaniu wyników szeroko pojętych czynności poznawczych, kiedy ludzie przekazują sobie wzajemnie to, co zobaczyli, wyobrazili sobie, pomyśleli lub dowiedzieli się. W ten właśnie sposób dziecko dowiaduje się nowych dla niego rzeczy.
Funkcja regulacyjna wyraża się tym, że ludzie po przez wypowiedzi słowne mogą wpływać modyfikująco na zachowanie innych. Za pomocą zwrotów takich, jak nakazy, zakazy, prośby, ostrzeżenia, instrukcje, sugestie, wskazówki, podpowiedzi itp. możemy inicjować, podtrzymywać, ukierunkować lub też hamować i ograniczać działania osób z otoczenia. Z takimi wypowiedziami spotykają się dzieci od najwcześniejszych lat. Dorośli w ten sposób regulują ich zachowanie. Już w wieku poniemowlęcym dzieci zaczynają używać poznanych zwrotów w związku ze swoim działaniem.
 

 

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

mirabelkowy.keep.pl