Imiona i ich znaczenie, Filologia polska UWM, Stylistyka współczesna, ebook, pdf

Imiona i ich znaczenie

Imię to nazwa osobista danej osoby, która wraz z nazwiskiem stanowi podstawowe określenie danej osoby.

Imię wzięło się z potrzeby odróżnienia jednej osoby od drugiej i z potrzeby nazywania jej. Słowo imię używane jest od czasów, kiedy "zawołanie" nie było już wystarczającym sposbem identyfikacji ludzi. Aby odróżnić osoby nazywane tak samo, zaczęto nadawać im nazwiska.

Imiona słowiańskie

Jednym z najważniejszych źródeł, dzięki któremu można zapoznać się z bogactwem dawnych imion słowiańskich jest roku wystawiona przez papieża Innocentego II na prośbę Jakuba ze Żnina, arcybiskupa gnieźnieńskiego. Papież wyliczył w niej posiadłości arcybiskupa, m.in. wsie oraz chłopów w nich mieszkających. Dokument zawiera ponad 300 imion posiadaczy, chłopów, koniuchów, łagiewników (wytwórców łagwi, czyli naczyń drewnianych), a także piwowarów, cieśli i rycerzy.

Imiona słowiańskie wywodzą się z pogańskiej, przedchrześcijańskiej tradycji słowiańskiej lub tworzone na ich wzór. Imiona te nie odwoływały się do żadnych bogów, broni, czy nawet zwierząt. Nadawane były w czasie postrzyżyn i były rodzajem wróżby dla osoby je noszące.

Imiona słowiańskie najczęściej składały się z 2 członów. Np.: ciech "uciecha, pociecha" (Ciechosław, Wojciech, Sieciech), sław "sława" (Sławobor, Gościsław) dom (Domarad), goj "lek, obfitość, pokój" (Częstogoj), woj "wojownik" (Wojsław, Częstowoj), mysł "myśleć" (Myślimir, Drogomysł). (Źródło Wikipedia)

Charakterystyczną cechą jest dla nich możliwość przestawienia kolejności członów, przez co powstawały pary imion takie jak Sławomir i Mirosław, Radomił. (Źródło Wikipedia)

Imiona kobiece tworzono dodając końcówkę -a do imienia męskiego np. Stronisława. Niektóre człony występują tylko w imionach kobiecych: -wola (Boguwola, Bohuwola), -cześć (Przybycześć), -wieść (Dobrowieść), -włość (Boguwłość), -żyźń (Dobrożyźń, Świętożyźń). Znane są też złożone imiona żeńskie, których męskie odpowiedniki nie zostały znalezione w średniowiecznych dokumentach: Cirzpisława, Dobromiła, Niemiła, Włościsława, Wyszeniega, Świętomirza itd. (Źródło Wikipedia)

Imiona chrześcijańskie

Imiona chrześcijańskie najczęściej pochodziły Biblii. Głównym źródłem był Stary Testament jak i Nowego Testamentu.

Drugim głównym źródłem imion chrześcijańskich były imiona świętych męczenników i wyznawców okresu starochrześcijańskiego, (np. Aleksy, Grzegorz, Klemens, Cecylia) oraz imiona świętych średniowiecza: założycieli wielkich zakonów (np. Dominik, Franciszek), opatów (np. Bernard, Gertruda), zakonników i zakonnic (np. Egbert, Hildegarda), pustelników (np. Arnulf, Benedykt), biskupów (np. Adalbert, Otto) oraz członków dynastii panującej (np. Karol, Jolanta).

Duż

W średniowieczu nadawano najczęściej imiona chrześcijańskie

znaczenie na formę imienia miały również państwa sąsiednie (szczególnie Czechy, Niemcy oraz Rosja. Zapożyczano również imiona z greki, np. Stefan, który pochodzi od Stephanos.

Poprzez przetwarzanie i spolszczanie imion powstały np. Pach, Pasz, Pasek, Paszek (od Pawła) czy Kuba lub Jakusz (od Jakuba). Niekiedy także powstawały nowe imiona powstałe z imion obcych, do których do dodano końcówkę -sław (np. Janisław, Markusław).

W następnych latach dochodziło coraz więcej imion mających swoje korzenie w mitologii czy literaturze greckiej, np. Hektor. W okresie staropolskim pojawiły się także imiona takie jak Ernest (pochodzące z lit. niemieckiej).

Na skutek decyzji , biskupi katoliccy zabronili nadawać imiona, które nie byłyby imionami świętych. Katolicy mogli odtąd wybierać imiona wyłącznie z kalendarza chrześcijańskiego, gdzie z imion słowiańskich były używane przede wszystkim imiona Czesław, Kazimierz, Ludmiła, Stanisław, Wacław, Wojciech i Władysław. Imiona słowiańskie były używane jedynie przez protestantów lub niekiedy przez szlachtę (np. Dobrogost, Zbigniew). (Źródło )

Popularne imiona w dzisiejszych czasach

Od XVI wieku imiona w Polsce nie ulegały już wielkim zmianom. W XVII i XVIII wieku doszły nowe imiona świętych (np. Ksawery, Alojzy, Teresa). W okresie oświecenia zaczęły pojawiać się na większą skalę imiona świeckie, szczególnie imiona zapożyczone z tradycji literackiej, np. Oskar, Malwina. Także i potem popularne było nadawanie dzieciom imion zapożyczonych z literatury, np. Grażyna i Telimena, Danuta i Ligia).

Koniec , to ponowne zainteresowanie rodzimymi imionami. W XIX wieku księża katoliccy, którzy wcześniej ze względów religijnych zwalczali stare imiona słowiańskie, zaczęli je teraz ze względów patriotycznych (zachowanie polskości w okresie zaborów) propagować. Imiona słowiańskie zostały wpisane do kalendarzy, umieszczane w dziełach literackich i po wiekach nieobecności znowu były często nadawane dzieciom (np. Ludomir, Mścisław, Bronisław, Miłosław, Dobiesław, i ich żeńskie odpowiedniki).

Wiek XX charakteryzował się dużym napływem nowych imion zapożyczanych za pośrednictwem języków zachodnich, głównie angielskiego, francuskiego i niemieckiego. Przykładowo obok imienia Joanna (istniejącego też w nowszej formie Janina) pojawiły się też francuska, być może zapośredniczona przez język rosyjski Żanna czy Żaneta zapisywane także m.in. jako Żanette, Żanet, Żanete, Jeanette, itp. Te ostatnie formy jako sprzeczne z prawem polskim są piętnowane przez Radę Języka Polskiego a urzędy stanu cywilnego odmawiają często ich rejestracji. Od lat 70. XX wieku popularność takich imion jak Brajan, Kewin, Denis, Nikola czy Dżesika (imię zapisywane w najróżniejszych wariantach) bierze się w znacznym stopniu z mediów, szczególnie telewizji, upowszechniającej kulturę krajów zachodnich.

Obecnie wybiera się często imiona bohaterów modnych seriali, lubianych artystów czy znanych sportowców. Wielu chłopców urodzonych w ciągu ostatnich dwóch lat otrzymało imię Adam na cześć polskiego mistrza skoków narciarskich, Małysza, lub Amelka, jak serialowa córeczka Małgorzaty Foremniak z serialu "Na dobre i na złe".

Wśród wielu rodziców panuje przeświadczenie, że ich dziecko powinno wyróżniać się rzadkim, oryginalnym lub obco brzmiącym imieniem, np. Emanuel, Winicjusz, Narcyz, Roger, Betina czy Romanela.

Z drugiej strony, Coraz częściej słyszy się o małych Stasiach, Antosiach, Frankach, Jasiach, Marysiach i Zosiach.(Źródło )

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wątki